Post Author Avatar
Gürkan Akçay
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
"Nereden geldik?" sorusu, düşünen insanın evriminde kendisine çok eski bir yer edinmektedir. Yeni elde edilen fosil delilleri, yaşamın ilk kıvılcımının derin denizlerdeki hidrotermal bir açıklıktan ziyade karadaki ılık bir suda ortaya çıkmış olabileceğine işaret ediyor.

Charles Darwin, 1871 yılında yaşamın ılık bir su göletinde ("warm little pond") ortaya çıktığını ileri sürmüştü. Fakat günümüzdeki baskın teori ise, ilkel mikroorganizmaların ilk olarak; okyanus diplerindeki sıcak, kimyasal bakımından zengin hidrotermal su açıklıklarında ortaya çıktığı yönündedir. Denizlerle ilgili bu modeli doğrulan bir neden; karaya dayalı erken mikrobik yaşama dair fosil delillerinin eksikliğiydi. Şimdiye kadar, karadaki yaşama dair elde edilen en eski delil, yalnızca 2.8 milyar yıl öncesine aitken, denizden elde edilen en eski delil ise 3.7 milyar yıl öncesine aitti.

Avustralya'daki University of New South Wales'den araştırmacıların, karaya dayalı mikroorganizma fosilleri keşfi bu durumu tersine çeviriyor. Araştırma ekibi, Batı Avustralya'nın sıcak, kuru ve çok uzak bir bölgesi olan Pilbara bölgesinde bulunan Dresser Formasyonu'ndaki sönmüş bir yanardağda 3.5 milyar yıllık kayalıklarda fosil bulgularına ulaştı. Fosiller arasında mikroorganizmalar tarafından oluşturulan katmanlı kaya yapıları olan stromatolitler ve bir zamanlar yapışkan mikrobik maddeler tarafından hapsedilmiş gibi görünen gaz kabarcıklarının kayalarda neden olduğu dairesel delikler yer alıyor. Her iki tipteki yapının da, sadece karadaki volkanik alanlarda bulunan tatlı su göletlerinde ve çevresinde bulunan bir tür kaya olan gayzeritte (kayataşında) korunduğu görülüyor.

Görsel Telifi: Kathy Campbell, University of New South Wales

Yaşam Karadan Suya Mı?


Nature Communications'da yayımlanan araştırma bulguları; mikropların, karada ve okyanusta aynı anda bulunduğunu gösteriyor. Fakat soru ise şu: Hangisi daha önce ortaya çıktı? Araştırmacılara göre, yaşamın kaynağına dair hidrotermal açıklıklara kıyasla karasal sıcak kaynaklarını işaret eden bir dizi yakınsak kanıt bulunmaktadır. Tıpkı sıcak kaplıcalar gibi küçük su birikintileri, yaşamın oluşumu için daha olağandır, çünkü bu birikintiler buharlaşabilir ve yaşamın yapı taşlarını bir araya getirebilir. Ayrıca, sıcak su kaplıcalarında, sıcak sıvıların altta yatan kayalar arasındaki sirkülasyonu ve farklı mineraller getirmesi nedeniyle elementlerin besleyici bir bileşimine sahip olursunuz. Yapılan araştırma, antik sıcak su kaplıcalarındaki bu element karışımlarının, derin denizlerdeki açıklıklara kıyasla yaşam oluşturma olanağının daha yüksek olduğunu ileri sürüyor.

Araştırmacılara göre, kaplıcalarda oluşan ilkel mikroorganizmalar, daha sonra, uyum sağladığı ve evrimleşmeye devam ettiği yerler olan denizlere yayılmış olabilir. Öte yandan, University of Queensland'den Gregory Webb ise, mikrobik yaşamın gözlemlenmesinin bugün dahi o kadar da kolay olmadığını, dolayısıyla, kayaların sakladığı antik bakteri delillerinin bulunmasının ve üzerinde çalışmalar yürütülmesinin son derece zor olduğunu söylüyor.

Mars'ta Antik Yaşam


Her ikisi de 4.5 milyar yıl önce oluşan Dünya ve Mars, yüzeyinde volkanlar ve sıcak su kaplıcaları bulunduruyordu. Araştırma ekibi, yürüttükleri çalışmanın, Mars'ta yürütülen antik yaşam arayışı için de işaretler ortaya koyabileceğini ileri sürüyor.

Araştırmacılara göre, eğer ki yaşam Dünya tarihinde sıcak su kaplıcalarında bugüne kadar korunabiliyorsa, Mars'ta da sıcak su kaplıcalarında korunmuş olabilir. Öte yandan, NASA'nın Mars 2020 rover görevinin üç potansiyel iniş alanından biri, bir zamanlar kaplıcalar haline gelmiş olduğu düşünülen kayalık bir oluşum olan Columbia Hills'tir.
Kaynak ve İleri Okuma
  • NewScientist. "3.5-billion-year-old fossils hint life evolved in pond, not sea." (reached on: May 10, 2017)"
  • Nature Communications. "Earliest signs of life on land preserved in ca. 3.5 Ga hot spring deposits." "
  • Baran Bozdağ, "Yaşamın Kökeni ile İlgili Yeni Delil", 10 Mayıs 201718
  • "Dünya’daki Yaşamın Son Evrensel Atası: Yarı Canlı." 18:"p
Etiket

Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?

Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.

Destek Ol

Yorum Yap (0)

Bunlar da İlginizi Çekebilir