Havaküre Neden Uzaya Kaçmıyor?
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Dünya'nın yerçekimi kuvveti havaküreyi (atmosferi) yüzeyinde tutabilecek kadar güçlüdür. Örneğin Mars, Dünyamızın yarısı kadar büyüklüktedir ve yaklaşık olarak Dünyanın 1/10'u (onda biri) kadar bir kütleye sahiptir. Küçük kütle daha az yerçekimi anlamına gelmektedir. Yani kütle azaldıkça yerçekimi kuvveti de azalır. Mars'taki havaküre Dünyamızın havaküresinden 1/100 oranında daha yoğundur ve neredeyse tamamı karbondioksit gazıdır (CO2).
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Havaküremizin en alt tabakasındaki havanın ağırlığı yukarı katmanlara çıktıkça azalır. Bunun anlamı şudur: Yerküre yüzeyine yakın olan havaküre katmanındaki gazlar, üst katmanlardaki gazların ağırlığı altında ezilir ve böylelikle de bu katmandaki hava daha yoğun olur. Yukarı katmanlara çıktıkça havanın yoğunluğu giderek azalır. Havaküredeki havanın %99'u aşağıdan yukarıya doğru gidilirken ilk 30 km mesafede bulunur.
Evet, Dünya atmosferinin bir ağırlığı vardır. Dolayısıyla yüzeyde bulunan bizlerin vücudunun her santimetre karesine yaklaşık olarak 6.67 kg'lık bir hava basıncı uygulanır. Neyse ki bu basınçla başa çıkabiliyoruz. Çünkü vücudumuz aşağıda (yer yüzeyinde) bu basınçla başa çıkabilecek şekilde evrimleşmiştir. Hatta 3000-4500 metre yükseklikte, hava daha az yoğundur, dolayısıyla yeterli oksijen ihtiyacını karşılayabilmek birçok insan için bu yüksekliklerde sorun teşkil etmektedir.
Eğer Dünya'yı bir plaj topu büyüklüğünde hayal edersek, nefes alınabilir atmosferin kalınlığının bir kağıt kalınlığında olduğunu söyleyebiliriz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (1)
-
mert fiş neredeyse 4 yıl önce öncenebulalar (bulutsular) neden uzaya dağılmıyor?
Bunlar da İlginizi Çekebilir
02 Mart 2017
Dünya’nın Manyetik Kalkanı Neden Bu Kadar Yaşlı?
11 Haziran 2017
Dünya'daki Ksenon'un Önemli Bir Kısmı Kuyruklu Yıldızlarla Geldi
06 Nisan 2017
"Kara Damla Etkisi" Nedir?
03 Mart 2015
Eski Bir Hava Durumu : Demir Yağmuru