Yıllar boyu süren araştırmalar sırasında, bilincin ne olduğu sorusu sinirbilimcilerin kafasını karıştırmıştır, insan beynini anlama yeteneğimizdeki tüm gelişmelere karşın, beynin bilinci nasıl oluşturduğu sorusuna hâlâ bir açıklama getirebilmiş değiliz. Yine de, beyni dijital olarak haritalandırmak ve yeniden yapılandırmak için geliştirilmiş yeni bir yöntem aradığımız cevabı bulabilmemiz için gerekli olan ipucunu bize sağlayabilir.

Belirli bir beyin hücresinin tüm bağlantılarının izini süren geleneksel beyin haritalandırma yöntemleri uğraştırıcı olabilmektedir. Genellikle araştırmacılar bireysel hücrelere boya enjekte eder, beyni birkaç farklı bölgeye ayırır ve boyanmış hücrelerin bağlantı yollarını manuel olarak takip ederler. Tek bir hücrenin, bütün beyin boyunca izini sürmek bir beceridir. Yeni yöntem ise daha az çaba ve zaman gerektirir, ölçeklenebilir ve daha az saldırgandır.Yöntem, Seattle`daki Allen Beyin Araştırma Enstitüsü başkanı Christof Koch`un önderlik ettiği bir ekip tarafından geliştirildi. Beyin araştırmaları ve yenilikçi teknolojiler üzerine gerçekleştirilen bir toplantıda; Koch, ekibinin geliştirdiği 3 boyutlu haritalandırma yönteminin, insanlarda ve hayvanlarda bilincin kaynağı olduğuna inandığı, beyinde yer alan küçük ve ince bir beyin hücreleri katmanı olan claustrumu* nasıl gözler önüne serdiğini anlattı.

Bulgular, Koch ve ekinin yetiştirdiği bir dizi farenin haritalandırılmış beyin modelleri kullanılarak çizildi. Fareler, belirli bir ilaca maruz bırakıldıklarında claustrum bölgesindeki beyin hücrelerinde spesifik genlerin etkinleşeceği şekilde tasarlandı. Farelerde çok az bir miktar ilaç verildiğinde, bu genleri etkinleştirmeye yetecek kadar beyin hücresi tetiklendi. Tepkime sonucu, tüm hücre boyunca yayılan, yeşil floresan bir protein üretildi. Fare beynine ait 10.000 adet kesit görüntüsü ve bir bilgisayar programı kullanarak, araştırmacılar üç tane parıldayan beyin hücresinin 3 boyutlu yeniden inşasını oluşturmayı başardı.

Devasa Beyin Hücresi

Koch, beynin her iki yarısı boyunca yayılmış üç beyin hücresinin boyutlarını gördüğünde hayrete düştü. Bu hücrelerden biri o kadar büyüktü ki, “dikenli çalılardan bir taç” gibi beynin çevresini sarıyordu. Dahası bu üç tane claustrum hücresi, tamamı olmasa da, bilgi toplayan ve davranışı yöneten diğer beyin kısımlarının çoğuna bağlanıyordu, bu bulgular Koch`un, claustrumun girdileri ve çıktıları koordine ederek bilincin oluşturulmasında yer aldığına dair düşüncesini pekiştiriyordu.



Kolombiya Üniversitesi`nden sinirbilimci Rafael Yuste; “Koch`un yöntemi takdire şayan” yorumunu yapıyor. Yine de araştırmanın, claustrumun bilinci oluşturmada rol oynadığını ispatladığına pek ikna olmuş değil. Yuste, “Alfabenin ne olduğunu anlamıyorken, dili deşifre etmeye benziyor bu” diye yorumluyor. Yuste, bu yeni beyin haritalandırma yönteminin, özellikle beyindeki farklı hücre tiplerini tanımlamakta kullanışlı olabileceğini düşünüyor. Böylelikle gelecekte beynin nasıl çalıştığını anlamaya yönelik çalışmalar geliştirilebilir.

Yöntemin, büyük ölçekte tüm hücreleri haritalandırmak icin çok pahalı olabilmesine karşın, Koach claustrumun dışına doğru dallanan hüçreleri haritalandırmaya devam etmeyi düşünüyor.

Yani yakın gelecekte, bilincin beynimisin neresinde konakladığına dair bir fikir edinebiliriz.

* Her bir beyin yarıküresinde nucleus lentiformis ile insula arasındaki boz cevher (gri madde) tabakası.

---

Kaynak: Dom Galeon, "New Find May Explain How the Brain Creates Consciousness", <https://futurism.com/new-find-may-explain-how-the-brain-creates-consciousness/>

Makale Referans: What is the function of the claustrum? Francis C Crick, Christof Koch Published 29 June 2005.DOI: 10.1098/rstb.2005.1661

---