UCLA'da Uzay Fiziği ve Gezegen Bilimi Profesörü Christopher Russell öncülüğünde yürütülen NASA misyonundan cüce gezegen Ceres'in yeni fotoğrafları yayımlandı. Ceres, Mars ve Jüpiter arasında bulunan en büyük asteroid (küçük gezegen) olarak biliniyor.

Fotoğraflar, Ceres'i yüzeyinden 2,700 mil uzaktan gözleyen uzay aracı Dawn'dan gönderildi. NASA bununla birlikte, bu gizemli ve üzerinde geniş kraterler bulunan gezegenle ilgili bir dakikalık animasyon video da yayımladı.

Christopher Russell konu ile ilgili : " Ceres'ten öğrendiğimiz neredeyse her şey yeni. Ona saygıyla karışık korku ve bütün cehaletimizle yaklaşıyoruz ve inceliyoruz" şeklinde bir açıklama yaptı.

Dawn'ın Ceres'e yaptığı ziyaret, 6 Mart'ta başladı ve bir yıldan daha uzun sürecek şekilde planlandı. Dawn, 2012 yılında Temmuz ve Eylül arasında, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroid kuşağında bulunan ikinci büyük asteroid olan Vesta'yı izlemekteydi.

Vesta'dan Dünya'ya ulaşan küçüklü büyüklü gök taşlarını inceleyerek, gök bilimciler Güneş sisteminin ilk zamanları ile ilgili bir çok bilgi edindiler. Ceres'ten gelen bir göktaşı kaydı henüz bulunmuyor ancak ikisinin de birbirinden farklı cisimler olduğu düşünülüyor. Örneğin Dawn Vesta'da su ile ilgili çok az kanıt buldu ancak Russell'a göre Ceres, taşlı yüzeyinin altında hatırı sayılır derecede su veya buz bulunduruyor olabilir.

Suyun varlığı Ceres'in yüzeyindeki dağ çıkıntılarının ve kraterlerin kayması için gereken süreyi ve aynı zamanda genel yeryüzü şekilleri yüksekliği ve yüzeydeki mineral oranını etkileyebilir. Ayrıca Russell, Ceres'in Vesta'dan farklı olarak çok zayıf da olsa bir atmosferi olabileceğini hatta üzerinde yaşamın bile var olabileceğini düşünüyor.

Dawn uzay aracı, NASA'nın 2007'de gönderdiği ve Ay dışında iki küçük gezegen yapısını inceleyen ilk araştırma aracı olma özelliği taşıyor.

Şimdiki beklenti ise Ceres'in şeklini, büyüklüğünü, madde kompozisyonunu, iç yapısını, tektonik ve termal evrimini  tam olarak anlamak. Bulgular  şu an için Vesta ve Ceres'in nasıl şartlar altında oluştuğunu daha iyi anlamayı sağlıyor.

İyon propülsiyonu olarak bilinen ileri NASA teknolojisi ile çalışan Dawn, standart roketlere göre yakıtını 10 kat daha verimli kullanıyor. Üzerinde iki adet yüksek çözünürlüklü kamera, yüzey minerallerini tanılamak için biri görülür diğeri kızılötesi spektruma yakın iki ayrı haritalama spektrometresi ve yüzey toprağında demir ve hidrojenin varlığını tespit etmek üzere bir gama ışını ve nötron spektrometresi bulunuyor.

NASA, fırlatılmasından yapımına kadar Dawn'ın tüm masraflarının 472 milyon dolara mal olduğunu açıkladı. Araştırma ekibi başta olmak üzere diğer gök bilimciler, uzay araştırmaları ile karşılaştırıldığında fiyat-performans açısından Dawn'ı çok olumlu değerlendiriyor. Vesta ve Ceres'i incelemek üzere düzenlenecek iki ayrı araştırmanın çok daha pahalıya mal olacağı söyleniyor.

Russell ve ekibi Dawn'ın yürüttüğü bilimsel araştırmayı takip etmek ve analiz etmekle yükümlü. Bu bağlamda araştırmanın yayınlarını da onlar üstleniyor ve 2014'te Ulusal Uzay ve Havacılık Müzesi'nin en yüksek onurlu uzay bilimi ve teknolojisi ödülü olan Trophy for Current Achievement ile başarılarını taçlandırdılar.

Araştırmacılar Dawn uzay aracının, araştırma ekibinden bile daha iyi bir iş çıkardığını düşünüyor.

 

 

---

Referans : University of California - Los Angeles. "Closest ever look at dwarf planet Ceres: First images from Dawn spacecraft produce 3-D model of 'mysterious' terrain." ScienceDaily. ScienceDaily, 11 June 2015. <www.sciencedaily.com/releases/2015/06/150611161302.htm>

---