Duyguların İçgüdüsel Değil, Bilişsel Olduğu Sonucuna Varıldı
Duygusal bilinç durumlarının beynin kabuksal (kortikal) devrelerinden mi yoksa kabuk altı devrelerinden mi kaynaklandığı, bilişsel sinirbilim dünyasında süregiden bir tartışma konusuydu. Kabuksal beyin bölgeleri, "düşünsel" sinir devrelerini barındıran bilinç bölgesiyken kabuk altı beyin bölgelerinin ise "düşünsel olmayan" sinir devrelerini barındıran bölge olduğu düşünülüyor.
Duyguların beyindeki kökeni üzerine yoğunlaşan sinirbilimin efsane ismi Prof. Joseph LeDoux ve saygın felsefeci Prof. Richard Brown tarafından yapılan ve ayrıntıları PNAS dergisinde yayımlanan bir çalışmada, duyguların beynimize içkin olarak programlanmış olmadığı ortaya kondu. Duygular, edinilen bilgiler sonucunda ortaya çıkan bilişsel durumlar grubuna dahil edildi.
Joseph LeDoux, 1990'lardan bu yana duygu, bellek ve beyin arasındaki bağlantı üzerinde çalışıyor. Amigdalaya odaklanması ve bir zamanların bu ezoterik kabuk altı beyin bölgesini gündelik kullanıma kazandırmasıyla tanınıyor. "Bilinçli deneyimlerin, içeriklerinden bağımsız olarak beyindeki tek bir sistemden kaynaklandığını kanıtlamaya çalışıyoruz. Duygusal durumlar ile duygusal olmayan durumlar arasındaki fark, bilinçli deneyimlerin temelindeki 'genel bilişsel kortikal (kabuksal) ağ' tarafından işlenen girdilerin türlerinden ibaret" diyor LeDoux.
Duyguların, beynin kabuksal -bilinçli- devrelerine gömülü "daha yüksek mertebeli durumlar"a dayanan bir bilişsel süreç olduğunu belirten araştırmacılar, kabuk altı -bilinçsiz- devrelere içkin programlanmış olmadıklarını ifade ediyorlar. LeDoux ve Brown şunu gözlemlemiş: Bilinçli duygusal hislere yol açan beyin mekanizmaları, algısal (kavrayışsal) bilinçli deneyimlere yol açanlardan temelde farklı değil. "Duygusal Bilincin Yüksek Mertebeli Bir Kuramı" adlı makaleleri, sinirbilim kuramındaki dikkat çekici bir boşluğa değiniyor. Duygular -hisler-, yaşamlarımızdaki en önemli olaylar olsalar da duygu kuramları ile bilişsel bilimde belirmekte olan bilinç kuramları arasında görece çok az bütünleşme var.
Şu ana dek yapılan çalışmalar, duyguların beynin altkortikal (kabuk altı) devrelerinde içkin programlanmış olduğunu ileri sürüyordu. Bunun sonucunda, duygular çoğu zaman bilincin bilişsel durumlarından (örneğin, dışsal uyarımların algılanması ile ilgili olanlardan) farklı muamele görüyordu. Bir başka deyişle, duyguların gözlem sonuçlarına beynin verdiği tepkiler değil de yapımızın kendisinde bulunan özellikler olduğu düşünülüyordu.
Hem kavrayışa (İng. cognition) hem de duyguya (İng. emotion) ilişkin mevcut makaleleri inceleyen LeDoux ve Brown, duyguların mimarisinin, yapıdan ziyade süreçle ilgili olduğunu belirtiyorlar. Duygular, kabuksal (kabuk altı değil) devrelere gömülü "yüksek mertebeden durumlar", yani var olan kuramlardan farklı olarak duygusal durumların da diğer bilinç durumlarına benzer olduğunu belirtiyorlar.
Şöyle ki, duygusal deneyimler kabuk altı bölgelerden ve duygusal olmayan deneyimler kabuksal bölgelerden köken alabilirken her iki girdi türü de nihayetinde beyin zarındaki (serebral korteksteki) kabuksal (kortikal) devreler tarafından işleniyor. Dolayısıyla, araştırmacılar, içeriklerinden bağımsız olarak duygusal olan ve olmayan tüm bilinçli deneyimlerin aynı bir beyin sisteminden (bilincin genel kabuksal ağından) ortaya çıktığını ortaya koyuyor.- MedicalXpress, "Emotions are cognitive, not innate, researchers conclude" https://medicalxpress.com/news/2017-02-emotions-cognitive-innate.html
- Psychology Today, "Joseph LeDoux Reports: Emotions Are “Higher-Order States”" https://www.psychologytoday.com/blog/the-athletes-way/201702/joseph-ledoux-reports-emotions-are-higher-order-states
- Joseph E. LeDoux and Richard Brown. A higher-order theory of emotional consciousness. PNAS 2017; published ahead of print February 15, 2017, http://www.pnas.org/content/early/2017/02/14/1619316114.abstract
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol