Evrenbilimin Karanlık Yüzü
Tüm evreni sadece altı parametre ile tanımlayan Standart Model kuramı, aslında son derece güzel bir kuramdır. Ama aynı zamanda garip de. Model karanlık madde ve karanlık enerji ...
Boğaziçi Üniversitesi - Yazar / Editör
Tüm evreni sadece altı parametre ile tanımlayan Standart Model kuramı, aslında son derece güzel bir kuramdır. Ama aynı zamanda garip de. Model karanlık madde ve karanlık enerji kavramlarını -henüz hiç gözlemlenememiş ve evrenin toplamda yüzde 95'ini oluşturan ve varlığımız için zorunlu olan sıradan maddeye yalnızca yüzde 5'i bırakan iki gizemli kavram- önceden sezme yeteneğine sahiptir.
Mart 2015`de Science dergisinde bu hafta yayımlanan çalışmada, Princeton'da görev yapan astrofizikçi David Spergel evrenbilimcilerin bugün hiçbir bilgi sahibi olmadığımız karanlık madde ve karanlık enerji ikilisinin varlığı sonucuna vardığını tartışıyor. Evrenin ısısı, süpernova, gökadaların gözlemiyle araştırmacılar yüksek bir yüzdeyle evrenin tekil ve düz olduğu kanısına varıyorlar. Ancak kafa karıştırıcı bir olay olan Karanlık Enerji yüzünden evren genişleyen bir yapıya sahip. Genişleme katsayısı zamanla artıyor, bu da kütleçekim etkisini gittikçe azaltıyor. Yani sizden uzağa doğru bir top attığınızda hızlanarak uzaklaştığını düşünün.
Karanlık madde ve enerjiyi teşhis etmek için bir çok araştırma yapılacak, bazı araştırmacılar ise halihazırda karanlık madde parçacıklarını bulduklarını iddia ediyor. İsviçre'deki Dünya'nın en güçlü çarpıştırıcısı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı tarafından yeni bulguların açıklanması da bekleniyor. Süpersimetri konusunda yeni kanıtlar da buradan çıkabilir ki bu bütün karanlık madde ve enerji sorularını cevaplayabilir.
Ancak karanlık enerjiyi açıklamak ve evrenin neden hızlandığını bulmak çok daha zorlu bir problem. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde çok güçlü teleskoplar online olarak evrenin yapısını ve son 10 milyar yılda nasıl bir değişim izlediğini haritalamak için kullanılacak. Bu da kozmik ivmelenme için yeni bakış açıları yaratacaktır.
Gel gelelim ki gözlemler bunun için tek başlarına yeterli değil. Tamamlanmış bir algı için fizikte yeni yaklaşımlara ihtiyaç var, hatta belki yeni bir kütleçekim kuramı ve hatta hesaba katılan yeni ek boyutlar gerekebilir. Daha önce genel görelilik kuramının yaptığı etkiyi görmek için buna ihtiyaç olduğu kesin.
Bu gerçekleştiğinde, evrenbilimin karanlık yüzü ile ilgili algımız artık bizden uzaklaşamayacak.
Referans: http://phys.org/news/2015-03-dark-side-cosmology.html
Mart 2015`de Science dergisinde bu hafta yayımlanan çalışmada, Princeton'da görev yapan astrofizikçi David Spergel evrenbilimcilerin bugün hiçbir bilgi sahibi olmadığımız karanlık madde ve karanlık enerji ikilisinin varlığı sonucuna vardığını tartışıyor. Evrenin ısısı, süpernova, gökadaların gözlemiyle araştırmacılar yüksek bir yüzdeyle evrenin tekil ve düz olduğu kanısına varıyorlar. Ancak kafa karıştırıcı bir olay olan Karanlık Enerji yüzünden evren genişleyen bir yapıya sahip. Genişleme katsayısı zamanla artıyor, bu da kütleçekim etkisini gittikçe azaltıyor. Yani sizden uzağa doğru bir top attığınızda hızlanarak uzaklaştığını düşünün.
Karanlık madde ve enerjiyi teşhis etmek için bir çok araştırma yapılacak, bazı araştırmacılar ise halihazırda karanlık madde parçacıklarını bulduklarını iddia ediyor. İsviçre'deki Dünya'nın en güçlü çarpıştırıcısı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı tarafından yeni bulguların açıklanması da bekleniyor. Süpersimetri konusunda yeni kanıtlar da buradan çıkabilir ki bu bütün karanlık madde ve enerji sorularını cevaplayabilir.
Ancak karanlık enerjiyi açıklamak ve evrenin neden hızlandığını bulmak çok daha zorlu bir problem. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde çok güçlü teleskoplar online olarak evrenin yapısını ve son 10 milyar yılda nasıl bir değişim izlediğini haritalamak için kullanılacak. Bu da kozmik ivmelenme için yeni bakış açıları yaratacaktır.
Gel gelelim ki gözlemler bunun için tek başlarına yeterli değil. Tamamlanmış bir algı için fizikte yeni yaklaşımlara ihtiyaç var, hatta belki yeni bir kütleçekim kuramı ve hatta hesaba katılan yeni ek boyutlar gerekebilir. Daha önce genel görelilik kuramının yaptığı etkiyi görmek için buna ihtiyaç olduğu kesin.
Bu gerçekleştiğinde, evrenbilimin karanlık yüzü ile ilgili algımız artık bizden uzaklaşamayacak.
Referans: http://phys.org/news/2015-03-dark-side-cosmology.html
Bu içerik BilimFili.com yazarı tarafından oluşturulmuştur. BilimFili.com`un belirtmiş olduğu “Kullanım İzinleri”ne bağlı kalmak kaydıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak ve İleri Okuma
Etiket
Projelerimizde bize destek olmak ister misiniz?
Dilediğiniz miktarda aylık veya tek seferlik bağış yapabilirsiniz.
Destek Ol
Yorum Yap (0)
Bunlar da İlginizi Çekebilir
10 Ağustos 2019
Karanlık Madde, Büyük Patlamadan Daha Eski Olabilir mi?
21 Ağustos 2015
Karanlık Enerjiyi Madde Saklıyor Olabilir!
28 Ağustos 2016
Karanlık Maddeden Oluşan Gökada Keşfedildi
16 Nisan 2015
Karanlık Madde Artık O Kadar Karanlık Değil!
26 Ocak 2016
Gökada Kümelerinin Oluşumunda Tek Etken Kütle Değil