Çin’de bulunan yeni bir fosilleşmiş örneğe bakılırsa, kuşların gökyüzüne çıkmasını sağlayan iskelet değişiklikleri sanılandan çok daha erken bir tarihte, günümüzden 120 milyon yıl önce dinozorların en parlak devrinde gerçekleşmiş.

Çin Bilimler Akademisi'nin İnsan Kökenleri Bölümü ve Key Omurgalı Evrimi Laboratuvarı'ndan üç araştırmacı tarafından yapılan bir çalışmadan elde edilen bulgular sonucunda, kuşlarda kaynaşmış kemiklere rastlanma tarihi, 40 milyon yıl daha geriye çekilmiş oldu. Ekip üyeleri Min Wang, Zhiheng Li ve Zhonghe Zhou, PNAS dergisinde yayımlanan makalelerinde, günümüzden yaklaşık 120 milyon yıl öncesine tarihlenen fosilleşmiş kuş kalıntıları üzerinde yaptıkları incelemenin ayrıntılarını paylaştı.

Kuşların atalarının yerde ya da ağaçlarda yaşayan hayvanlardan, gökte uçabilen hayvanlara dönüşebilmeleri için pek çok değişim geçirmeleri gerekiyordu. İskeletleri daha güçlü, ama ağırlıkları daha az olmalıydı. Bunun başarılması yolunda atılan adımlardan biri kemik kaynaşması oldu; parmaklar kanat uçlarına dönüşürken, bazı kemikler de komple yitirildi.

Şimdiye kadar bilimcilerin ortak kanısı, bu tür değişikliklerin, karada yaşayan dinozorların soyu tükenmeden hemen öncesine dek gerçekleşmediği yönündeydi. Fakat Çin ekibinin ulaştığı kanıtlar, değişiklik geçirmiş bireylere sanılandan 40 milyon yıl daha önce bile rastlanabildiğini ortaya koyuyor. Ekibin üzerinde çalıştığı örnek de, başlıca kısımlarında kemik kaynaşması görülen en eski fosil ünvanını kazandı.

Söz konusu fosil, bir zamanlar Çin'in kuzeydoğusunda yaşamış olan Pterygornis dapingfangensi ("Enantiornit"lerden biri) türünün bir üyesi. Daha önce bu türe ait bir fosil daha bulunmuştu; bu da ikinci örnek oluyor. Bilimciler, fosilin oldukça iyi durumda olduğunu ve üzerinde çalışmanın nispeten kolay olduğunu belirtiyor. Ayrıca, kuşun ellerinin ve pelvik kemerinin kaynaşmış olduğunun çok açık şekilde görülebildiğini ifade ediyorlar. Daha ayrıntılı konuşmak gerekirse, kaynaşmanın görüldüğü yerler kalça kemiği (ilium),  alular-büyük metakarpaller, kalça kemiğinin alt bölümü (iskiyum) ve pelvis çatı kemiği olarak sayılabilir. Böyle kaynaşmaların Erken Kretase kuşlarında görülmesi, oldukça ender rastlanan bir durum ve görünüşe bakılırsa bu hayvanların büyüme şablonu, modern kuşlarınkine çok benziyordu.

Bu bulgu, fosilleşmiş kalıntı kıtlığından ötürü kara hayvanlarından kuşlara geçişin izini sürmeyi güçleştiren boşluklardan bazılarını doldurdu. Bulunan yeni örnek sayesinde, kemik kaynaşması ve hayvanlarda uçmanın evrimsel tarihine ilişkin yeni ayrıntılar ortaya çıkmış oldu.

---

Kaynaklar:

• Helen Briggs, 10-Ekim-2017, New evidence on how birds took to the air, www.bbc.co.uk/news/science-environment-41518892


• Phys.org, "Fossil find pushes back date of earliest fused bones in birds by 40 million years"
  https://phys.org/news/2017-10-fossil-date-earliest-fused-bones.html

Makale Referans: Min Wanga, Zhiheng Lia, Zhonghe Zhou; Insight into the growth pattern and bone fusion of basal birds from an Early Cretaceous enantiornithine bird, 28-Aug-17, www.pnas.org/content/early/2017/10/03/1707237114.abstract?sid=92669a35-2188-4aff-9dfb-e45eb2cd4d22

---