NASA'ya ait Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) uydu gözlemevi kullanılarak, uluslararası bir bilim ekibi 5 ayrı süperkütleli kara delikten yüksek enerjili x-ray dalgaları yakaladı. Bu kara delikler daha önce toz ve gazlardan oluşan bulutlardan dolayı direk gözlemlenemiyordu.

Araştırma İngiltere'deki Durham University öncülüğünde gerçekleştirildi. Bulgular ise evrende milyonlarca süperkütleli kara delik olduğu ancak yukarıda bahsedilen sebepten ötürü gözlemlenemediği teorisini ciddi oranda haklı çıkarıyor.

Astrophysical Journal'de yayımlanan çalışmada, gökbilimciler NuSTAR'ı galaksilerin merkezinde aşırı derecede aktif olan dokuz ayrı süperkütleli kara deliğe doğru odakladı. Ancak bu noktalarda aktivitelerin büyük çoğunluğu direk gözlemlenemeyecek kadar kapalıydı.

Yüksek enerjili X-ray'ler kara deliklerden beşinin toz ve gazlarla çevrelenmiş ve bunlar tarafından saklanmış olduğunu ortaya çıkardı. Bu beşli çok daha parlak ve çok daha aktifti (çevrelerindeki maddeyi adeta oburca tüketerek yüksek oranda da radyasyon yayıyorlar) .

Uzun yıllardır birçok toz ve gazlarla saklanmamış olan süperkütleli kara delikler gözlemlendi ancak, birçoğunun da görme kapasitemizin dışında kaldığı ve aynı sebepten gözlemlenemediği konusunda da şüpheler bulunuyordu.

NuSTAR sayesinde gökbilimciler ilk kez önceden konumları yaklaşık olarak tahmin edilen bu saklı devleri net şekilde gözlemlemeyi başardı.

Şu ana kadar yalnızca beş adet saklı süperkütleli kara delik gözlemlenmiş olsa da sonuçlarımızı ve çözümlemelerimizi tüm evrene uyguladığımızda yine gözlemlenebilecek olan bu cisimlerden çok fazla sayıda olduğuna kanaat getirildi.

NASA'ya ait Jet Propulsion Laboratory'de görevli NuSTAR projesi gökbilimcilerinden Daniel Stern konu ile ilgili " Yüksek enerjili X-ray ışınları, düşük enerjili olanlardan çok daha etkili ve engellerin içinden geçebiliyor. Böyle olunca gaz ve madde bulutlarının arasına gömülü olan kara delikleri gözlemleyebiliyoruz. NuSTAR bu saklı devlerin ne kadar büyük olduklarını ve daha ne kadar bu şekilde görünümü engellenmiş kara delik olduğunu saptamamızı sağlıyor" açıklamasını yaptı.

 

 

---

Referans : Royal Astronomical Society (RAS). "Universe’s hidden supermassive black holes revealed." ScienceDaily. ScienceDaily, 5 July 2015. <www.sciencedaily.com/releases/2015/07/150705194800.htm>.

---