Uykusuz kaldığınız günlerde, ölecekmiş hissine kapılmış olabilirsiniz. Fakat, gerçekten de uykusuz kalmak ölüme yol açabilir mi? Çok az uyumak, nihayetinde erken ölmenize yol açabilirken, uyumamanın doğrudan ölümle bağlantısı üzerine çok az delil bulunuyor.

Eğer, uzunca bir süre uykusuz kalırsanız, aniden ölme ihtimaliniz var. Fakat, bu büyük ihtimalle dolaylı yoldan uyku ile bağlantılı olabilir- otomobil kazası ya da iş yerinde geçirilen bir kaza gibi. Çünkü, uzun süre uykusuz kalan insan vücudunun algısında ve algıladığı dünyaya verdiği tepkisinde değişimler meydana geliyor. Bu durum da, hatalara ve kazalara davetiye çıkartarak ölüme sebebiyet verebilir. 18 saat uykusuz kalmış bir bireyin vücudunda meydana gelen bozukluk, kanındaki alkol seviyesi %0.05 olan bir bireyinkine eşdeğer. 24 saat uykusuz kalmış bir bireyin ise vücudunda meydana gelen bozukluk kanındaki alkol seviyesi %0.10 olan bireyinki ile eşdeğer.

Bu rakamlar eğer gözünüzde bir şey canlandırmadıysa, gündelik hayattan bir örnek ile destekleyelim. Örneğin, ortalama bir erkeğin ve kadının kanındaki alkol seviyesinin yüzde olarak karşılığının 0.08 ve üzerine denk gelmesi için 2 saat içerisinde sırasıyla en az 5 ve 4 adet 50cl bira tüketmeleri gerekiyor. Bu seviyede meydana gelecek bir bozukluk, özellikle araç kullanırken kazalara sebebiyet verebilir.

Uykusuzken başınıza gelebilecek kazalardan bir şekilde kurtulduğunuzu düşünürsek, sonunda yine de uykusuz kalmanız ölümle sonuçlanabilir. Kronik uyku eksikliği, obeziteden diyabete ve kardiyovasküler rahatsızlara kadar birçok hastalıkla bağlantılıdır.

Yine de bu iki senaryo da, kısa süreli uykusuzlukların bir sonucu olarak gerçekleşiyor. Yani sonuç olarak, yine de uyuyorsunuz. Peki, tamamen uyumayı bırakmak mümkün mü? Şu ana kadar, uyumadan geçirilen gün rekoru, bir bilim projesi kapsamında 11 gün boyunca gözlem altında uykusuz kalan Randy Gardner’a ait. Bu çalışmanın yapılmasındaki sebep, uykusuz kalmanın Gardner’ın akli durumunu nasıl etkileyeceğinin belirlenmesiydi. Fakat, Gardner üzerinde uykusuzluğun bıraktığı etki birkaç gün içerisinde vücudu tarafından onarıldı ve uzun süreli bir etki gözlemlenmedi.

Gardner’ın 11 günlük işkencesinin dışında, bilim insanları bir insanın uykusuz ne kadar süre hayatta kalacağı ile ilgili kesin bir bilgiye sahip değiller. Çünkü, bunun belirlenmesi için yapılacak deneyler sırasında bir insanın muhtemelen hayatını kaybetmesi gerekecek.

Fareler üzerinde yapılan bir çalışmadaki deneylerin sonuçlarına göre, 2 hafta uykusuz kalmanın fareleri öldürdüğü sonucuna ulaşıldı. Fakat, aynı konu üzerinde yapılan başka çalışmalarda da 32 güne kadar uykusuz kalabilen fareler olduğu biliniyor. Yine de, fareleri öldürenin tam olarak ne olduğu netlik kazanmış değil. Ölme sebepleri uykusuzluğa bağlı olarak bağışıklık sistemlerinin zayıflaması, beyin hasarı, stres ya da uykusuzluğa bağlı olarak beden ısısının düşmesi olabilir.

---

Kaynaklar ve ileri okuma:

• BBC News. "Sleepless in Penzance." http://www.bbc.co.uk/cornwall/content/articles/2007/05/09/aboutcornwall_sleeplessinpz_feature.shtml


• Centers for Disease Control and Prevention. "Drowsy Driving: Asleep at the Wheel." http://www.cdc.gov/features/dsdrowsydriving/


• Gillin, J. Christian. "How Long Can Humans Stay Awake?" Scientific American.  http://www.scientificamerican.com/article/how-long-can-humans-stay/


• Harvard Medical School Division of Sleep Medicine. "Consequences of Insufficient Sleep."  http://healthysleep.med.harvard.edu/healthy/matters/consequences


• Miller, Greg. "Memos Shed Light on CIA Use of Sleep Deprivation." Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/2009/may/10/nation/na-interrogate10


• Palmer, Brian. "Can You Die From Lack of Sleep?" Slate. http://www.slate.com/articles/news_and_politics/explainer/2009/05/can_you_die_from_lack_of_sleep.html

---