RMIT SPACE Research Centre (RMIT Uzay Araştırma Merkezi) Dr Brett Carter ve aynı merkezden, Boston College, Dartmouth College'dan araştırmacılardan oluşan araştırma ekibi, ekvatoryal elektrik kesintilerinin Güneydoğu Asya, Hindistan, Afrika ve Güney Amerika'daki güç kılavuzlarını tehdit ettiğini tespit etti. Bu bölgelerin hiçbirinde elektrik altyapılarını uzay sarsıntıları*ndan korumak öncelikli bir dert değil.

Uzayda gerçekleşen dev hava olayları Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya elektrik güç kaynaklarını (kılavuzlarını) vurdu, buna mukabil araştırma ekibi daha küçük olayların ekvatoryal bölgeleri daha önce düşünülenden daha fazla bir sıklıkla etkilediğini veya vurduğunu tespit etti.

Daha önceki araştırmalar şiddetli jeomanyetik fırtınalara odaklanmıştı. Bunlardan birisi de Kuzey Amerika'da milyonlarca kişinin 12 saat boyunca elektriksiz kalmasına sebep olmuştu. (1989)

Geçmiş araştırmaların verilerini de inceleyen araştırma ekibi, ekvatorda meydana gelecek benzer zararlar için bu büyüklükte bir jeomanyetik fırtınalara gerek olmadığını tespit etti. Daha küçük olaylar da hem ciddi elektrik kesintilerine hem de toptan elektrik fiyatlarında dalgalanmalar olarak ciddi yansımalara sebep olacaktır.

Geophysical Research Letters'da  online olarak yayımlanan sonuçlar, jeomanyetik fırtınaların etkilerinin ekvatoryal elektrojet** ile kolaylıkla artırılabileceğini gösteriyor.

Bu elektrojet Afrika'nın büyük bir bölümü, Güney Amerika , Güneydoğu Asya ve Hindistan'ın güney ucu kısmı boyunca (hava sahası boyunca) hareket etmekte ve/veya gerçekleşmektedir.

Carter'a göre Dünya'nın ekvator bölgeleri zarar verici uzay iklimine maruz kalmaya en açık ve bununla beraber bu yönde en az incelemeye tabi tutulmuş alanıdır. Bu bölgelerdeki ülkelerin bilim insanlarının altyapı sistemleri ile bu sistemlerin ekonomik ve sosyal hizmetlere tabi uygulamaları arasındaki ilişkiyi daha detaylı biçimde incelemesi gerekmektedir.

Gittikçe daha da açık olarak görülebilen bir durum var ki;  teknolojiye ve doğal olarak elektriğe bağımlı olan toplum ve de sağlık sistemi üzerinde ters veya kötü etkiler oluşturabilecek uzay ikliminin! sonuçlarını daha detaylı incelememiz gerektiğidir.

uzay sarsıntıları* - (space shocks) - Plasmada yüklü parçacıkları çok yüksek hızlara ulaştırabilen dalgalanmalar veya şok sarsıntılarıdır.

ekvatoryal elektrojet** - Dünya'nın 100 kilometre üzerinde iyonosferde (auroral) gerçekleşen elektrik akımı alanı

---

Kaynak : RMIT University. "Stormy space weather puts equatorial regions' power at risk." ScienceDaily. ScienceDaily, 19 November 2015. <www.sciencedaily.com/releases/2015/11/151119113506.htm>.

---