Yale Üniversitesi araştırmacıları, Alzheimer hastalığının kritik bir ilk adımına müdahale eden ve hatta farelerde anıları geri getirebilen, tasarlanmış moleküllerden oluşan içilebilir bir kokteyl belirledi. Çalışma sonuçları, 2 Ocak 2019 tarihli Cell Reports dergisinde yayımlandı.

Amiloid beta peptitlerinin prion proteinlere bağlanması, Alzheimer'ın ilerleyişinde tahripkâr olaylar çığını tetikliyor: Plakların birikmesi, yıkıcı bağışıklık sistemi yanıtı ve sinaps hasarı. "Bu ağ üzerinde iyileştiricibir etkisi olabilecek molekülleri bulmak istedik," diyor Yale Alzheimer Hastalığı Araştırmaları Merkezi'nden Prof. Stephen Strittmatter.

Kendisi ve araştırmacı Erik Gunther, 2.560 tane bilinen ilaç ve 10.130 tane bileşik deneyerek, hasar verici prion proteini ile amiloid beta etkileşimini engelleyebilecek moleküller aradı. Sefalosporin (İng. cephalosporin) antibiyotik sefiksimin (İng. cefixime) umut verici bir aday gibi göründüğünü belirleyen bilimciler, ancak bir polimer oluşturacak şekilde parçalandıktan sonra etkin olduğunu belirlediler. İlgili küçük polimerler kan-beyin bariyerini aşmayı başarıyor ve olumlu etki yapıyorlar. Sefiksimin yanı sıra seftazidimin de (İng. ceftazidime) etki gösterdiğini saptayan araştırmacılar, diğer sefalosporinlerin (cefdinir, cefotaxime ve ceftriaxone) ise etkinlik göstermediğini belirledi.

Ekip daha sonra optimize edilmiş polimerik bileşeni çözünmüş hâle getirdi ve Alzheimer hastalığını taklit eden koşullardaki farelere verdi. Beyindeki sinapsların onarıldığını ve farelerin yitirdikleri anıları geri kazandığı görüldü. Dartmouth Üniversitesi'nden ortaklaşa çalıştıkları bir başka ekip, aynı kokteyli, yanlış katlanmış prion proteini ile enfekte olma sonucu oluşan nörolojik bir hastalık olan Creutzfeldt-Jakob hastalığının modellendiği hücrelere verdiklerinde olumlu sonuç aldıklarını raporladı. Bir sonraki adımda bileşeğin klinik denemelerine geçilmesi umuluyor.